Begrippen 5.1-6.4

5.1

Baron

Hoge edelman, bestuurder van een baronie

Burcht

Kasteel

Feodalisme

Leenstelsel

Graaf

Hoge edelman bestuurder van een graafschap

Heraldiek

Wetenschap die zich bezighoudt met wapens

Hertog

Hoge edelman, bestuurder van een hertogdom

Hof

Een vorst met zijn omgeving

Leenheer

Heer die een gebied laat besturen door een lagere edelman

Leenman

Edelman die een gebied bestuurt in opdracht van een vorst

Leenstelsel

Bestuurssysteem met leenheer, (achter)leenmannen

Middeleeuwen

Derde historische periode 500-1500

Militair

Iemand in het leger,of iets wat met het leger heef te maken

Overheid

Bestuurders van een gebied en hun ambtenaren

Politie

Onderdeel van de overheid dat zorgt voor orde in de staat

Ridder

Soldaat te paard

Ridderorde

Vereniging van ridders

Monniken en ridders

Derde tijdvak 500-1000

Vazel

Leenman

Wapen

1. strijdwerktuig 2. familieteken

5.2

Abdij

Klooster

Aartsbisschop

Hoge geestelijke in de roomse kerk

Bekeren

Ervoor zorgen dat iemand jouw geloof aanneemt

Geestelijken

Godsdienstige leiders

Heiden

Persoon die niet het juist geachte geloof heeft

Hel

Plaats waar volgens gelovigen gestorven zondaren blijven

Hemel

Plaats waar volgens gelovigen god en gestorven gelovigen blijven

Kerstenen

Tot het christendom brengen

Klooster

Gebouw waarin monniken afgesch. v.d samenleving leven

Manuscript

Met de hand geschreven stuk, handschrift

Miniatuur

Schildering in handschrift

Mis

Kerkdienst in een roomse kerk

Missie

Opdracht om mensen te kerstenen

Missionaris

Persoon die de opdracht heeft mensen te kerstenen

Monnik

Man die leeft in een klooster

Non

Vrouw die leeft in een klooster

Preek

Godsdienstige les

Zendeling

Missionaris(zie)

Zonde

Iets wat volgens de godsdienst niet mag

5.3

Autarkie

Gebied dat economisch voor zichzelf zorgt

Domein

Gebied onder bestuur van een domeinheer

Heerlijke rechten

Rechten van een heer

Herendienst

Werk dat voor de heer moet worden gedaan

Horige

Boer met weinig vrijheid die bij een domein hoorde

Horigheid

Gebondenheid van horigen

Hofstelsel

Het economische systeem van een domein

Privilege

Voorrecht

Rentmeester

Persoon die voor de eigenaar een landgoed beheert

Sociale mobiliteit

Als iemand andere maatschappelijke positie kan innemen

Stand

Sociale groep met bepaalde rechten

5.4

Allah

Arabisch voor god

Arabische wereld

Gebied met Arabische cultuur

Islam

De door Mohammed gestichte godsdienst

Islamitische jaartelling

Jaartelling die begint te tellen in 622

Kalief

Opvolger van Mohammed

Moslim

Aanhanger van de islam

Pelgrim

Reiziger die een heiligdom bezoekt

Profeet

Boodschapper

Soera

Hoofdstuk in de Koran

Zuil

Islamitische plicht

6.1

Aanbod

Als iemand iets wil verkopen

Bank

Organisatie die geld bewaart, wisselt en leent

Belang

Voordeel

Gilde

Beroepsvereniging in de stad

Giro

Betalingssysteem

Keurmeester

Ambtenaar die goederen keurt

Poldermodel

Manier van overleggen waarbij menen proberen het met elkaar eens te zijn

Tijd v. steden en staten

Vierde tijdvak1000-1500

Tol

Belasting voor het gebruik van wegen en bruggen

Urbanisatie

Het ontstaan en de groei van steden

Verstedelijking

Urbanisatie

Vraag

Als iemand iets wil kopen

Waterbeheer

Regelen van het water in een gebied

6.2

Burgemeester

Hoogste stadsbestuurder

Burgerij

De gezamenlijke burgers

Keur

Wet van een stad

Raadhuis

Stadhuis, gemeentehuis

Stadsrecht

Privilege van een stad

Vroedschap

Stadsbestuur

Waag

Gebouw waar de overheid goederenlaat wegen

6.3

Antisemitisme

Haat tegen joden

Bedevaart

Reis naar heilige plaats, om daar te bidden

Foltering

Marteling, pijniging

Getto

Aparte woonwijk

Gewelf

Gebogen plafond

Gotisch

Bouwstijl met spitse bogen 1250-1500

Heks

Persoon die contact heeft met de duivel

Hostie

Heilig schijfje brood

Inquisitie

Rondreizende kerkelijke rechtbank

Kathedraal

Kerk van bisschop

Ketter

Persoon die anders denkt dan de kerk

Liefdadigheid

Mensen helpen

Marteling

Foltering

Mirakel

Wonder

Pastoor

Lage geestelijke

Pogroms

Geweld tegen joden

Reliek

Overblijfsel van een heilige

Romaans

Bouwstijl met ronde bogen 1000-1250

Zondebok

Persoon die de schuld krijgt

6.4

Bede

Plechtig verzoek om geld

Centralisatie

Als een land steeds vanuit een punt wordt bestuurd

Derde stand

Burgerij

Eenheidsstaat

Staat met een hoogste gezag

Gewest

Provincie

Hofhouding

Huishouding en bedienden van een vorst

Investituur

Benoeming

Keurvorst

Vorst die keizer mag kiezen

Nationalisme

Als mensen het gevoel hebben samen Een volk te vormen

Parlement

Volksvertegenwoordiging

Staatsvorming

Als een gebeid steeds meer als eenheid wordt bestuurd

Staten-Generaal

Vergadering van vertegenwoordigers van de drie standen

Volksvertegenwoordiging

parlement