Dikgedrukte vragen+ Begrippen
PERIODEN:
1. de Klassieke Oudheid 500 v.C. 476 n.C.
2. de Middeleeuwen 476 1450
3. de Renaissance 1450 1600
4. de Barok 1600 1750
5. de Verlichting 1750 1810
de Barok
grote voorliefde voor extravagante uiterlijkheden
barok betekent grillig
bouwstijl:
veel versierselen/tierelantijnen en frutseltjes
schilderskunst:
weelderig en mollig afgebeeld
kledingmode:
niets te gek!
muziek:
veel versieringsnoten
ingewikkelde polyfonie
grote levendigheid
prachtige melodieën
de Verlichting
de mensen wilden onafhankelijk van de kerk en de adel hun werk doen / zelf beslissingen nemen, uitvindingen doen, ontdekkingsreizen maken
naam in de muziek: de Weense klassieken
de Weense klassieken:
de belangrijkste componisten van die jaren woonden en werkten in Wenen
de componisten:
- Joseph Haydn
- Wolfgang Amadeus Mozart
- Ludwig van Beethoven
FARINELLI:
Farinelli/Carlo Broschi
- 1705-1782
Allesandro Moreschi
de laatste castraat
de film:
muziekinstrumenten uit de film:
- viool
- orgel
- klavecimbel
- trompet
- pauk
- hoorn
- hobo
- fagot
waarom wilde Carlo in het begin niet meer zingen?
één van zijn vrienden zei: "niet zingen je hebt je eigen dood in je keel. (als je gecastreerd werd had je 'niks' meer, want je was geen man en geen vrouw meer
hoe heette zijn zangleraar en wat was zijn titel?
Nicolai Porpora + maëstro
wat was het beroep van Carlo's broer en hoe heette hij?
Componist, Riccardo Broschi
wat is het Italiaanse woord voor: A.) zingen en B.) stem?
A.) cantare
B.) voce
waar gaat de wedstrijd tussen Farinelli's stem en de trompet over en wat valt je op aan de trompet?
het hoogste zingen/spelen
lang, er zit een vlag aan en geen ventielen
wat was het karakter van de componist Georg Friedrich Händel?
Egoïstisch + onaangenaam + eigendunk + hooghartig (2 weten!)
hoe behandelt Händel Farinelli en waarom behandelt hij hem zo?
Dat hij 'klein' is, hij vind hem geen man meer (gecastreerd) maar ook geen vrouw, niks dus
welke invloed heeft Farinelli op het componeren van Händel?
hogere noten componeren
wat verandert er aan Farinelli's houding tegenover Händel?
Farinelli wil niks meer met Händel te maken hebben: langdurige strijd
hoe zagen de theaters, decors en theaterkostuums eruit in de baroktijd?
theater:
balkonnetjes (lorges) aan de muur + beneden staanplaatsen
decor:
veel beweging + primitief + kleurrijk + heel veel kroonluchters
kostuums:
kleurrijk + grote hoeden + witte gezichten
wat vindt Farinelli van de muziek van zijn broer?
er zijn te veel versieringen + te weinig emotie
hoe reageert het publiek op Carlo's stem?
Ze vallen flauw + staande ovatie + uitzinnig
in welke 2 theaters in Londen treedt Farinelli op?
Covent Garden + theater van de adel (Royal Theatre)
welke 2 toetseninstrumenten zie en hoor je in de film?
kerkorgel + klavecimbel
welke koning verzoekt Farinelli om de zon terug te zingen?
Spanje, Madrid, koning Filips 5e
wat betekent decadent?
Gericht op uiterlijkheden + oppervlakkig + innerlijk niet belangrijk
waar en voor wie blijft Farinelli optreden als hij niet meer openbaar zingt?
Aan het hof van de Spaanse koning
BEGRIPPEN:
polyfonie
een vorm van meerstemmigheid waarbij alle stemmen een eigen melodie hebben, bv. een canon
symfonie
een muziekstuk dat bestaat uit 3 delen met een verschillend karakter; geschreven voor een symfonie-orkest
arco
strijkend spelen op een strijkinstrument
pizzicato
tokkelend spelen op een strijkinstrument
sequens
een kort melodietje dat enkele keren herhaald wordt en steeds hoger/lager begint
herhaling
een melodie die precies hetzelfde herhaald wordt
imitatie
de 2e stem begint de 1e stem na te zingen/spelen terwijl de 1e stem nog bezig is (bv. een canon)
versieringen
het toevoegen van noten of het laten trillen van sommige noten
cesuur
het moment waarop er even een pauze in de melodie (komma) is
componeren volgens het doorspinningsprincipe
als elk melodiegedeelte als het ware uit het vorige verder groeit
maatstrepen
de dwarsstreepjes op de notenbalk
virtuoos
iemand die uitzonderlijk goed een instrument kan bespelen/zingen
orgelvirtuozen:
Johann Sebastian Bach + Georg Friedrich Händel
symfonieorkest
- houten blaasinstrumenten
- koperen blaasinstrumenten
- slaginstrumenten
- strijkinstrumenten
- harp
maëstro al cembalo
de meester van het klavecimbel, de orkestleider die de klavecimbel bespeelde
COMPONISTEN:
Antonio Vivaldi
- 1678 tot 1741
- priester én componist
- bijnaam = il prete rosso (de rode priester) hij had rood haar
- bekendste werk = quattro stagioni (de 4 jaargetijden): een muzikale uitbeelding van de 4 seizoenen
Johann Sebastian Bach
- 1685 tot 1750
- kapelmeester, componist en musicus voor verschillende hoven en kerken
- opvliegend karakter, zeer hoge eisen aan musici en zangers
- voor elke zondagse kerkdienst een aantal nieuwe liederen en orkestwerken
Wolfgang Amadeus Mozart
- wilde onafhankelijk zijn, zonder bemoeienissen van de kerk of de overheid
de film:
hoe heet het instrument waarop Antonio Salieri, in zijn rolstoel zittend, speelt?
forte piano
kent de priester de muziek van Antonio Salieri?
nee
welke 2 dingen zijn opvallend aan het toetsenbord van het klavecimbel waarop Mozart speelt?
2 toetsenborden + grote toetsen zwart en kleine toetsen wit
welk instrument speelt Mozart nog meer?
viool
wat zijn de functies van een hofcomponist?
spelen voor de keizer/koning + muziekles geven aan de koning
wordt Mozart door de aartsbisschop als een groot en belangrijk componist behandeld?
nee, hij was te laat + niet van adel
had Mozart respect voor de aartsbisschop?
nee, hij liet zijn achterwerk zien
waar zijn de musici aan het hof het bij de opdracht aan Mozart niet over eens?
of ze de opera in het Duits of in het Italiaans moesten houden
wat is een opera?
een toneelstuk waarin de tekst gezongen wordt met vaak een dramatisch einde
wat is (in de muziek) een mars?
muziekstuk om op te marcheren
wat is een libretto?
de tekst van een opera
waarom hoeft Mozart de bladmuziek van de aan hem opgedragen compositie niet te hebben?
hij kent het al uit zijn hoofd (na 1x horen)
wat vind de aartsbisschop van Salzburg (waar Mozart eigenlijk in dienst was van de jonge Mozart?
verwende, principeloze schavuit
hoe reageert Mozarts vader daar op?
dat het zijn schuld is
wat is de conclusie uit de reactie van Mozarts vader?
de vader is nog onderdanig aan de adel en de kerk
wat is er bijzonder aan de notaties van Mozarts muziek?
hij verzint het eerst in zijn hoofd voor hij het opschrijft en schrijft het in 1x uit zijn hoofd op
leg uit waarom Mozart geen piano nodig had bij het componeren
hij had het al klaar in zijn hoofd en hoefde het alleen nog maar op te schrijven
wie speelt Mozarts pianoconcert in de tuin bij de keizer?
mozart zelf
wat zijn recitatieven?
onderbrekingen in de muziek waarin half gezongen en half gesproken wordt
welk onderdeel van de opera "Figaro's bruiloft" had de keizer eigenlijk verboden?
ballet
wat was voor Mozart de aanleiding om een sombere opera te schrijven?
zo voelde hij zich omdat zijn vader Leopold dood was gegaan
hoe heet die sombere opera?
don giovanni
is de toonsoort majeur of mineur? En waarom?
Mineur, het is droevig, past bij het verhaal
wat voor opdracht krijgt Mozart van de gemaskerde man?
een lied voor een dodenmis schrijven
wat is een requiem?
de gezangen van een dodenmis
hoe wil Salieri zich als componist onsterfelijk maken?
mozart doden en dan net doen alsof hij het requiem had gemaakt en het spelen op Mozarts begrafenis
wat is een vaudeville?
gedeeltelijk geïmproviseerd toneel, vaak musical-achtig
hoe heet het instrument dat Mozart zelf bespeelt in die zauberflöte?
celesta --> klokkenspel met toetsen
wat zijn arpeggios?
muziekversieringen waarbij diverse noten van een akkoord snel na elkaar worden gespeeld
in wat voor soort graf wordt Mozart begraven?
armengraf/massagraf
waarom?
hij was arm en niet van adel
wat valt je op aan de doodskist?
hij werd niet in de kist begraven maar eruit gegooid, herbruikbaar dus
hoe was in de 18e eeuw de maatschappelijke en sociale positie van een componist wanneer hij geen vaste baan als hofcomponist had?
verdiende weinig + lage klasse
ITALIAANS, BASISBEGRIPPEN KLAS 1:
pp pianissimo zeer zacht
p piano zacht
mp mezzo piano matig zacht
mf mezzo forte matig luid
f forte luid
ff fortissimo zeer luid
crescendo geleidelijk luider
decrescendo geleidelijk zachter
adagio zeer langzaam
andante een rustig/wandelend tempo
moderato matig snel
allegro snel en levendig
presto zeer snel
accelerando geleidelijk sneller
rallentando geleidelijk langzamer
ritenuto plotseling langzamer / tegenhouden